Schokland, een eiland dat midden in een polder ligt en symbool staat voor de Nederlandse strijd tegen het water. De plek is voor mij heel vertrouwd, maar toch ken ik het verhaal waar we ons voor de voorstelling ‘Laaglanders’ door hebben laten inspireren pas een paar jaar. Ik wist eigenlijk niet dat er ver rondom het eiland zoals we het nu kennen in de Middeleeuwen ook al mensen woonden. Op terpen en langgerekte dijken. Schokland zat toen nog vast aan Overijssel. Waar nu onze schapenschuur staat woonden eeuwen geleden al landbouwers! Ze hadden regelmatig te maken met stormvloeden en rond het jaar 1200 werden ze definitief door het water verjaagd. Maar wat is definitief in een delta als Nederland? Met dat er nu al weer 75 jaar mensen op diezelfde plek wonen, gewassen telen en vee houden begint het verhaal opnieuw. Wat eerst land was wordt water, en wat water was wordt weer land: een delta is eeuwig in beweging. Het verhaal van Schokland laat me beseffen dat één generatie eigenlijk maar een heel klein deel van die lange geschiedenis meemaakt. Mijn opa’s en oma’s kwamen vlak na de oorlog naar de pas drooggevallen Noordoostpolder. Ik ben dus al derde generatie polderbewoner. Zal onze dochter van 10 als ze 75 jaar oud is hier nog met droge voeten rondlopen? Dat hoop ik. Daarom vind ik het belangrijk om als theatermaker het verhaal van de eeuwige strijd tegen het water te blijven verbeelden. Omdat het niet vanzelfsprekend is, om te leven onder zeeniveau.

We laten ons voor ons decor vaak inspireren door de dingen die we vanuit ons keukenraam zien. En omdat we nou eenmaal midden tussen de akkers wonen zijn dat vaak landbouwwerktuigen. Inmiddels zijn we specialist geworden in het herbestemmen van ‘Fossiel Agrarisch Erfgoed’: machines waar alleen de oud-ijzerboer de waarde nog van ziet. Zo hebben we eens een oude beregeningsboom gebruikt als vliegtuig en in een leegstaande graanloods een afgedankte Clayson M103 maaidorser helemaal uit elkaar gehaald en als een 3D exploded view opgehangen aan staaldraadjes.

Voor Laaglanders zochten we naar iets wat kon dienen als waterrad. Na wat rondbellen met bedrijven uit de buurt kregen we de tip dat we het ‘ns moesten proberen met zogenaamde ‘Emergo’ beregeningshaspels. Die zouden nog overal in hoekjes van erven staan weg te roesten. Dat klopte; binnen een paar weken hadden we er drie gevonden. Elk compleet met een paar honderd meter dikke waterslang. Prachtige machines! Het kostte een paar dagen flink slijpen, lassen en smeren om ze klaar te stomen voor hun nieuwe functie als decor, maar we zijn heel blij met het resultaat. Luctor et Emergo! Grappig dat ze in de voorstelling juist gebruikt gaan worden om land droog te malen in plaats van te beregenen. En de slangen? Die gaan we wel gebruiken om de boel flink nat te maken op Schokland.